İşe İade Davasını Kazanan İşçi İşe Geri Dönmek Zorunda mıdır?İşten çıkarılan çalışanlar için işe iade davası, haklarını geri kazanmak adına önemli bir hukuki yoldur. Ancak bu davayı kazanan pek çok işçi şu soruyu sormaktadır:
“İşe iade davasını kazandım, işe dönmek zorunda mıyım?”
Bu yazımızda, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında işe iade sürecini ve işçinin bu süreçteki hak ve yükümlülüklerini açıklıyoruz.
İşe İade Davası Nedir?
İşveren tarafından geçerli bir neden olmadan iş akdi feshedilen işçi, işe iade davası açarak işine geri dönmeyi talep edebilir.
İşe iade davası açma şartları şunlardır:
1) İşe iadesini talep eden işçi işe iade davası açabilmek için öncelikle arabuluculuk yoluna başvurmalıdır. İşe iade davalarında arabuluculuk dava şartıdır. Arabulucuya başvurulmadan açıldığı anlaşılan işe iade davaları hakkında usulden ret kararı verilmektedir.
2) İşe iadesini talep eden işçi, İş Kanunu’na veya Basın İş Kanunu’na tabi olarak belirsiz iş sözleşmesi ile çalışıyor olmalıdır
3) İşverenin iş sözleşmesini fesih tarihinde işverene ait işyerinde 30 veya daha fazla işçi çalışıyor olmalıdır. Ancak aynı iş kolunda (faaliyet alanı) işverenin kendine ait birden fazla işyeri bulunmaktaysa bu işyerlerindeki toplam işçi sayısı esas alınacaktır. Diğer işçilerin de belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışması şart değildir. İşe iade talep eden işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışması yeterlidir.
4) İşe iade davası açacak olan işçi en az 6 aylık bir kıdeme sahip olmalıdır. Ancak bu kuralın istisnasını yer altı işçileri oluşturur. Yer altı işçileri 6 aylık kıdeme sahip olmasalar bile işe iade davası açabilmektedirler.
5) İş sözleşmesi işveren tarafından geçerli bir neden olmaksızın feshedilmelidir. İşverenin fesih dışında başka seçenekleri varken doğrudan fesih yolunu kullanması durumunda da fesih geçersiz olacak ve işçi diğer şartlar da mevcutsa işe iade davası açma hakkına sahip olacaktır. Yani işveren doğrudan feshi son çare olarak görmelidir. İşveren feshin geçerli sebebe dayandığını ispatla yükümlüdür.
6) İşveren vekili ve yardımcısı olanlar işe iade davası açamazlar. Çünkü İşletmenin bütünü sevk ve idare etme yetkisine sahip işveren vekili ve yardımcıları (örneğin genel müdür, genel müdür yardımcıları gibi kişiler) iş güvencesi kapsamında değildir.
İşe İade Davasını Kazanan İşçinin Hakları Nelerdir?
İşçi işe iade davasını kazandığında mahkeme, işverenin feshinin geçersiz olduğuna hükmeder. Bu kararın ardından:
İşçi, mahkeme kararının tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde işverene başvurmak durumundadır, başvurmadığı takdirde fesih geçerli bir fesih sayılır. İşe başlatılmaması durumunda kendisine ödenecek olan ücret ve tazminatlara da hak kazanamaz.
İşçinin işe başlama için başvurusu sonucunda işveren 1 ay içerisinde işe başlatmadığı takdirde en az 4 ay en fazla 8 aylık ücret tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür. Bu tazminat “iş güvencesi tazminatı” olarak adlandırılır. Bu tazminat miktarı da yine feshin geçersizliğine karar veren mahkeme tarafından belirlenir. İşçinin kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en fazla 4 aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları ödenir. İşe başlatılmayan işçiye bildirim süresi verilmemiş ve buna ilişkin ücret de ödenmemişse bu sürelere ait ücret ayrıca ödenir.
Peki İşçi Geri Dönmek Zorunda mı?
Hayır. İşe iade davasını kazanan işçi, işine dönmek zorunda değildir.
Ancak bu durumda dava sonucunda kazanabileceği hakları kaybedecektir.
Eğer İşçi Başvuru Yapmazsa:
İşverence yapılan feshin geçerli bir fesih olacak ve işveren sadece bunun hukuki sonuçlarından sorumlu olacaktır. Bu durumda işçi, işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücreti alamaz.
İşe Başlatma Talebi Nasıl Yapılmalı?
İşçinin, işe iade kararının kesinleştiği tarihten itibaren 10 iş günü içinde noter aracılığıyla veya yazılı bir dilekçeyle işverene başvurması gerekir. Bu başvurunun ispat edilebilir olması şarttır.
İşçinin işe başlama iradesini açıkça ortaya koyması gerekir. “Dönmek istemiyorum ama tazminatımı istiyorum” şeklindeki bir başvuru, geçerli sayılmaz.
Sonuç: Dava Kazanmak Yeterli Değil
İşe iade davasını kazanmak, tek başına hakları kazanmak için yeterli değildir. İşçinin;
- Süresi içinde başvuru yapması,
- İşe dönme iradesini açıkça beyan etmesi gerekir.
Sık Sorulan Sorular
İşe iade davasını kazandım ama işe dönmek istemiyorum. Ne yapmalıyım?
İşe dönmek istemiyorsanız, başvuru yapmazsınız. Ancak bu durumda işe başlatmama tazminatını da alamazsınız.
İşveren işe başlatmak istemezse ne olur?
İşveren işçiyi işe almazsa, mahkemece belirlenen tazminat ve boşta geçen süre ücretini ödemek zorundadır.
İşe dönmek istiyorum ama ortamda mobbing vardı, yine de başvurmalı mıyım?
İşverenin sizi işe başlatmaması halinde tazminat alabilmek için başvurmalısınız. Sonrasında psikolojik taciz gibi nedenlerle farklı haklarınızı arayabilirsiniz.
Avukat Desteği Almak Neden Önemlidir?
İşe iade davası teknik bir süreçtir. Haklarınızı tam ve zamanında kullanabilmek için bir iş hukuku avukatından destek almanız önemlidir.
📞 İşe iade davalarıyla ilgili hukuki danışmanlık almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.