Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır? 2025 Güncel Rehber Miras paylaşımı, bir kişinin ölümüyle birlikte geride bıraktığı malvarlığının, yasal veya atanmış mirasçıları arasında paylaştırılması sürecidir. Türk Medeni Kanunu (TMK) bu süreci detaylı şekilde düzenlemiştir. Peki, miras paylaşımı nasıl yapılır, kim ne kadar miras alır ve hangi belgeler gerekir? Bu yazımızda, 2025 yılı itibariyle miras hukuku hakkında merak edilenleri sade ve anlaşılır şekilde açıklıyoruz.
Miras Paylaşımında Hangi Kanun Geçerlidir?
Miras paylaşımı süreci, esas olarak 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 495 ila 682. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Mirasçılar arasında paylaşım yapılırken hem yasal mirasçılar hem de atanmış mirasçılar dikkate alınır.
Kimler Mirasçı Olur?
- Yasal Mirasçılar (TMK m. 495 – 501):
- Altsoy (çocuklar, torunlar): İlk sırada mirasçıdırlar.
- Ana ve baba (üstsoy): Altsoy yoksa mirasçıdırlar.
- Büyükbaba ve büyükanne: Üstsoy da yoksa devreye girer.
- Sağ kalan eş: Her durumda yasal mirasçıdır.
- Devlet: Hiç mirasçı yoksa tereke devlete geçer (TMK m. 501).
- Atanmış Mirasçılar (Vasiyetname ile):
Miras bırakan kişi vasiyetname veya miras sözleşmesi ile dilediği kişiye mal bırakabilir.
Miras Paylaşımında Kim Ne Kadar Alır?
Altsoy Varsa:
- Sağ kalan eş ¼, çocuklar ise kalan ¾’ü eşit paylaşır.
Altsoy Yok, Anne-Baba Hayatta:
- Sağ kalan eş ½, anne-baba kalan ½’yi paylaşır.
Büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa
- Sağ kalan eş ¾, büyük ana ve büyük baba kalan ¼,ü paylaşır.
Hiçbir mirasçı yoksa:
- Tüm tereke devlete geçer.
Örnek: Ölen kişinin eşi ve iki çocuğu varsa, eş %25, çocuklar ise %37.5’er oranında miras alır. Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır? (Adım Adım)
- Veraset İlamı Alınır
- Noterden veya sulh hukuk mahkemesinden alınır.
- Kimin mirasçı olduğu resmi olarak belirlenir. (TMK m. 598)
- Tereke Tespiti ve Değerleme Yapılır
- Mal varlığı kalemleri (taşınmaz, araç, banka hesabı vs.) tespit edilir.
- Borçlar da göz önünde bulundurulur.
- Mirasın Reddi Süresi Varsa Beklenir
- 3 ay içinde reddedilmezse miras otomatik kabul edilir. (TMK m. 606)
- Miras Paylaşımı Yapılır
- Mirasçılar aralarında anlaşarak mirası paylaşabilir.
- Anlaşma olmazsa ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davası açılır.
Miras Paylaşımında Sık Yapılan Hatalar
- Veraset ilamı alınmadan satış işlemi yapılması
- Tüm malvarlığı araştırılmadan paylaşım yapılması
- Tapu ve banka kayıtlarının kontrol edilmemesi
- Anlaşmazlık durumunda dava açmak yerine sözlü çözüme çalışılması
Sonuç: Miras Paylaşımı İçin Avukat Gerekli mi?
Miras paylaşımı, çoğu zaman aile içinde yürütülmeye çalışılsa da, hukuki teknik detaylar barındırdığı için mutlaka bir avukattan danışmanlık alınması önerilir. Özellikle miras oranlarının hesaplanması, vasiyetin geçerliliği ve paylaşım anlaşmalarının hukuka uygunluğu için hukuki destek süreci kolaylaştırır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Veraset ilamı olmadan miras paylaşımı yapılabilir mi?
Hayır. Veraset ilamı, kimin mirasçı olduğunu resmi olarak gösterir. Noter veya sulh hukuk mahkemesinden alınmalıdır. (TMK m. 598)
2. Mirası reddetmek için ne kadar sürem var?
Miras bırakanın ölümünden itibaren 3 ay içinde mirasın reddi dilekçesi verilmelidir. Aksi halde miras kabul edilmiş sayılır. (TMK m. 606)
3. Kardeşim miras paylaşımında anlaşmak istemiyor, ne yapabilirim?
Bu durumda ortaklığın giderilmesi davası (izale-i şuyu) açabilirsiniz. Mahkeme, taşınmazları satıp bedelini paylaştırabilir.
4. Sağ kalan eşin miras payı nedir?
Eşin miras payı, diğer mirasçılara göre değişir. Çocuklarla birlikteyse ¼, anne-babayla birlikteyse ½ pay alır. (TMK m. 499)
5. Vasiyetname varsa yasal mirasçılar hiç miras alamaz mı?
Hayır. Yasal mirasçıların saklı payı korunur. Miras bırakan, vasiyetnameyle tüm mirasını başkasına bıraksa bile, saklı paya dokunamaz. (TMK m. 505-507)
Örnek Miras Paylaşım Sözleşmesi (Basit Format)
MİRAS PAYLAŞIM SÖZLEŞMESİ
Tarih: 23.06.2025
Taraflar:
- Ahmet Yılmaz (TC: 12345678901)
- Ayşe Yılmaz (TC: 23456789012)
- Mehmet Yılmaz (TC: 34567890123)
Miras Bırakan:
Merhum Hüseyin Yılmaz (v. 10.05.2025)
Veraset İlamı: 20.05.2025 tarihli Ankara 5. Noterliği tarafından verilmiştir.
Paylaşım Şartları:
Taraflar, miras bırakana ait Ankara Çankaya’daki tapulu taşınmazın Ayşe Yılmaz’a devrine; Ziraat Bankası’ndaki 150.000 TL tutarındaki mevduatın ise Ahmet ve Mehmet Yılmaz tarafından eşit paylaşılmasına kendi rızalarıyla karar vermişlerdir.
İmzalar:
[Ahmet Yılmaz – Ayşe Yılmaz – Mehmet Yılmaz]
(Taraflar bu sözleşmeyi el yazısı veya noter huzurunda imzalayabilir.)
Bu sözleşme örneği sade bir formatta olup, özellikle anlaşmalı miras paylaşımı için uygundur. Varsa tapu ve banka belgeleriyle birlikte hazırlanması tavsiye edilir.