Mobbing Nedeniyle İş Akdinin Feshi nasıl yapılır.Mobbing, işyerinde bir veya birkaç kişinin, istenmeyen kişi olarak ilan ettikleri kişiyi süreklilik arz eden bir sıklıkta sindirme amacı ile dışlayarak yıldırmak, bezdirmek ve kişinin özgüvenine uygulanan psikolojik ve hatta fiziksel saldırgan bir davranıştır.
Uluslararası Çalışma Örgütü’ne göre de mobbing, “bir veya bir grup işçiyi sabote etmek için yapılan, zalimce, kötü niyetli, intikamcı, aşağılayıcı ve eleştirici tavırlarla kendini gösteren davranış biçimi” şeklinde tanımlanmaktadır.
Mobbing Nedeniyle İş Akdinin Feshi,Mobbingin varlığı için kişilik haklarının ağır şekilde ihlaline gerek yoktur, kişilik haklarına yönelik haksızlık yeterlidir. Aynı şekilde mobbing oluşturan davranışların aynı zamanda suç teşkil etmesi gerekmez.
İş hayatında işçiler işverenler tarafından mobbinge maruz kalabilmektedirler. Peki mobbing Yargıtay kararlarında nasıl tanımlanmıştır, hangi davranışlar mobbing kavramı içerisine girmektedir bu hususu inceleyelim.
“…kendisi ile ilgili problem çıkmasını önlemek adına bir alt görevde çalışmayı kabul ederek görevini yerine getirirken, işyerinde amirlerinin uzaktan, yüksek sesle bağırarak, iş yapmasını söylemelerine, telefonla konuşurken, konuşmasına aldırılmadan emir ve görev vermelerine, yüksek sesle bağırılarak “sen bu işi beceremiyorsun” gibi sözlü saldırılara, hakaretlere maruz kalmak.” (Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, 27.12.2013 Tarih 2013/693 E. ve 2013/30811 K. sayılı ilam)
“…Davacı işçinin yıldırma, pasifize etme ve kendi isteğiyle işten ayrılması amacına yönelik işveren vekili davranışlarına maruz kaldığı, bu davranışlar nedeniyle sağlığında zarar meydana geldiği, üst makamların durumdan haber edilmesine karşın maruz kaldığı mobbing davranışlarının önlenmediği anlaşılmakla, manevi tazminata hak kazandığının kabulü gerekir.” (Yargıtay 22.Hukuk Dairesi, 02.06.2020 tarih, 2017/42766 E. ve 2020/5460 K. sayılı ilam)
“…Kaba ve kırıcı davranışların diğer çalışanlara da yapıldığı, genel anlamda işyeri kalabalığının olduğu ve çalışanların kişilik ve onurlarının rencide edildiğinden mobbing vardır.” (Yargıtay 22.Hukuk Dairesi, 22.05.2014 tarih, 2013/ 11788 E. ve 2014/14008 K. sayılı ilam)
Mobbinge Uğrayan İşçinin Hakları Nelerdir?
- Haklı Nedenle Fesih Hakkı
Mobbinge Uğrayan İşçinin Hakları Nelerdir? Mobbinge uğrayan işçi iş akdini haklı nedenle feshedebilir. İş Kanunu’nda mobbing haklı nedenle fesih nedenleri arasında açıkça sayılmasa da İş Kanunu m. 24/II’de düzenlenen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri gerekçesine dayanarak haklı nedenle fesih gerçekleştirebilir. Mobbing işveren veya işveren vekili dışında bir kişi tarafından gerçekleştiriliyorsa İş Kanunu m. 24/II-d’de düzenlenen hüküm kıyasen uygulanarak fesih gerekçesi yapılabilir.
İş Kanunu m. 26 uyarınca ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri gerekçesine dayanarak fesih hallerinde işçi söz konusu davranışı öğrendikten itibaren 6 iş günü içerisinde her halde 1 yıl içerisinde fesih hakkını kullanmalıdır. Ancak mobbing devam ettiği sürece hak düşürücü süre işlemez, söz konusu davranışın sona erdiği tarihten itibaren süre işlemeye başlar.
Mobbing nedeniyle iş sözleşmesini haklı nedenle fesheden işçi diğer şartları da sağlamak kaydıyla kıdem tazminatına hak kazanmaktadır.
- Manevi Tazminat Hakkı
Türk Borçlar Kanunu m.417 “işveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.” şeklinde düzenleme yaparak işçiyi mobbinge karşı yasal koruma altına almayı hedeflemiştir.
İşveren veya işveren vekili işçiyi mobbinge karşı korumadığı takdirde işçinin TBK hükümleri uyarınca manevi tazminat talep etme hakkı doğmaktadır.
- Şikayet Hakkı
Mobbing oluşturan her davranışın suç olması gerekmemektedir. Ancak bazı davranışlar (cinsel taciz, hakaret, tehdit vb.) suç teşkil eder. İşçi söz konusu davranışlar neticesinde suç duyurusunda bulunma hakkına sahiptir. Söz konusu fiiller şikayete tabi ise fiilin ve failin öğrenildiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde şikayet hakkı kullanılabilir.
Mobbing Davalarında İspat Yükü
Yargıtay’a göre davacı işçinin iddiaları tutarlı olmak, iş, işyeri, tanık beyanları veya diğer delillerle çelişmemek koşuluyla yaklaşık bir delille ispat edilmiş sayılacaktır. Mobbingin ispatında, davacı işçinin ortaya koyduğu emareler ve yaklaşık bir ispatı yeterli sayılmalıdır. Mobbingin varlığı için şüpheden uzak kesin delilleri aramak işçi lehine yorum ve işçinin korunması ilkeleri ile de bağdaşmaz. (Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 16.06.2014 tarih 2013/14296 E. ve 2014/17345 K. sayılı ilam)
Mobbinge Dayanarak Açılan Haklı Nedenle Fesih Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?
Mobbinge dayanarak açılan davalarda görevli mahkeme İş Mahkemeleridir. İş Mahkemeleri bulunmayan yerlerde ise İş Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk mahkemeleri görevlidir.
Yetkili mahkeme ise davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ya da işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir.
İşyerinde mobing ile ilgili bir sorunuz ya da anlaşmazlığınız varsa, Ankara İşçi Avukatı Av. Ayşenur Banu PEHLİVAN ile iletişime geçerek hukuki yardım alabilirsiniz.